Een aangenaam thuis, het hele jaar door - Maak je huis energiezuiniger

Een aangenaam thuis, het hele jaar door? Maak je huis energiezuiniger!

Deze woning is gelegen aan de Wier: een prachtige hoekwoning uit 1956. Met energielabel E, is hier nog volop ruimte voor verduurzaming! Op deze pagina lees je, aan de hand van deze voorbeeldwoning, hoe je het energieverbruik aanzienlijk kunt verlagen. Dat doen we door praktische maatregelen aan te bieden die je woning — nu of in de toekomst — geschikt maken voor een warmtepomp.

Waarom? Ook gemeente Smallingerland moet, net als de rest van Nederland, in 2050 volledig aardgasvrij zijn. Bovendien profiteer jij van een lagere energierekening én een veel comfortabeler huis!

Wat is nodig?

Om de woning geschikt te maken voor verwarming met een warmtepomp, zijn de volgende isolatiemaatregelen vereist:

  • Vloerisolatie van de begane grond, in combinatie met vloerverwarming. De huidige houten vloer is niet geïsoleerd en moet worden vervangen.
  • Isolatie van het schuine dak aan de binnenzijde.
  • Spouwmuurisolatie.
  • Installatie van een mechanisch ventilatiesysteem met CO₂- en vochtsturing. Dit systeem ververst alleen lucht wanneer dat nodig is.

Wat kost het?

De kosten voor deze maatregelen bedragen ongeveer €20.000,-. Je kunt €2.000,- aan ISDE-subsidie aanvragen.

Aangezien de woning voldoet aan de voorwaarden voor de isolatiesubsidie van de gemeente (WOZ-waarde lager dan €429.300,- en energielabel D of lager), is er een extra subsidie van €2.000,- beschikbaar. De uiteindelijke investering komt dus op €16.000,-.

Met deze maatregelen kan een warmtepomp worden geplaatst. Hiervoor moet de elektriciteitsaansluiting worden verzwaard en moet er worden overgestapt op elektrisch koken, wat een extra investering van €14.000,- vereist. Voor de warmtepomp is er een ISDE-subsidie van €2.500,- beschikbaar.

Stapsgewijs verduurzamen

Je hoeft niet alle maatregelen in één keer te nemen. Het is prima om ze stap voor stap aan te pakken.

Wist je dat je bij het Warmtefonds een lening kunt aanvragen voor het financieren van de maatregelen? Je kunt minimaal €1.000,- en maximaal €28.000,- lenen, met een rente van 0% als je gezamenlijke inkomen onder de €60.000,- ligt. Ook 75-plussers kunnen een lening aanvragen.

De verduurzaming van deze woning kan dus bijna volledig met subsidies en een lening van het Warmtefonds gefinancierd worden.

Wat iedere verduurzamingsmaatregel kost en welke subsidies er beschikbaar zijn:

aatregelenKostenincl. BTWSubsidieZelf betalen
Verwijderen oude vloer€  1.400,-€  1.400,-
Nieuwe geïsoleerde systeemvloer begane grond (35 m2)€  2.600,-Je  ontvangt geen ISDE subsidie wanneer je de vloer volledig vervangt.€  2.600,-
Aanleggen vloerverwarming€  1.800,-€  1.800,-
Schuin dak isoleren aan binnenzijde (42 m2)€  6.300,-€ 1.300,- ISDE€  5.000,-
Spouwmuur isoleren€  4.200,-€ 900,- ISDE€  3.300,-
Mechanische ventilatie met vocht- en CO2 sturing€  4.000,-€  4.000,-
Verzwaren elektriciteitsaansluiting€  1.100,-€  1.100,-
Plaatsen lucht-water warmtepomp 6 kW met een boilervat van 200 liter€ 12.500,-€ 2.500,- ISDE€ 10.000,-
Inductie kookplaat€      800,-€     800,-
Gemeentelijke isolatiesubsidie*€ 2.000,-
€ 34.700,-€ 6.700,-€28.000,-
Lening Warmtefonds€ 28.000,-

*Let op: Je kunt de gemeentelijke isolatiesubsidie één keer aanvragen. De subsidie wordt verleend voor maatregelen waarvoor je ook ISDE-subsidie kunt aanvragen.

Stel, je kiest ervoor om de spouwmuur te laten isoleren en zelf het dak aan de binnenzijde te isoleren. De kosten hiervan bedragen ongeveer €7.400,-. Je kunt dan de ISDE-subsidie voor spouwmuurisolatie (€900,-) aanvragen en de gemeentelijke subsidie (€2.000,-). Er blijft dan €3.500,- die je zelf moet betalen. Ook voor dit bedrag kun je een Warmtefondslening aanvragen.

Bovenstaand schema laat zien dat het totale pakket gefinancierd kan worden met subsidieregelingen en de Warmtefondslening. De ISDE-subsidie vraag je aan nadat je een maatregel hebt genomen en betaald. Je hebt dan wel de financiële ruimte nodig om dit bedrag voor te financieren.

De gemeentelijke isolatiesubsidie en een Warmtefondslening vraag je aan voordat je maatregelen neemt!

Is je gezamenlijke bruto jaarinkomen €35.908,- of minder? Of wanneer je alleen woont en je jaarinkomen is €25.350,- of minder? Dan kun je een provinciale isolatiesubsidie van maximaal €2.500,- ontvangen. Bij dit jaarinkomen is de rente op een lening van het Warmtefonds 0%.

Alleen een goed geïsoleerde woning kan met een warmtepomp verwarmd worden. Hoe dichter je de isolatiegraad van een nieuwbouwwoning kunt benaderen, hoe beter.

In een bestaande woning is het niet altijd mogelijk of nodig om de isolatiewaarden van een nieuwbouwwoning voor alle bouwdelen (dak, gevel, ramen en vloer) te bereiken.

Voor de isolatie van deze woning zijn de volgende maatregelen gekozen:

Maatregel 1: Het schuin dak van binnenuit isoleren
Waarom?

  • Het bestaande dak is nog in goede staat. Het is zonde om dit volledig te vervangen.
  • Het is de goedkoopste oplossing.
  • Het aanbrengen van isolatiemateriaal aan de buitenzijde verhoogt het dak en wijzigt het aanzicht van de woning.

Plaats zo dik mogelijk isolatiemateriaal en probeer de isolatiegraad van nieuwbouw (Rc van 6,3) te benaderen. Dakisolatie verlaagt het energieverbruik het meest.

Goede oplossing: minerale wol (140 mm, Rd 4,3)
Betere oplossing: vlas (240 mm, Rd 6,3)

Je ontvangt alleen ISDE-subsidie voor het isoleren van het dak wanneer het isolatiemateriaal een Rd-waarde van minimaal 3,5 heeft, je minimaal 20 m² isoleert en de maatregel laat uitvoeren door een professioneel bedrijf.
Je ontvangt alleen subsidie voor isolatiematerialen die op de zogenoemde meldcode-lijst staan. Bij de subsidieaanvraag moet je de meldcode vermelden.

Maatregel 2: De houten vloer vervangen door een nieuwe systeemvloer met vloerverwarming
Waarom?

  • Op deze wijze wordt het isoleren van de vloer gecombineerd met het aanleggen van laag temperatuurverwarming.

Je ontvangt geen ISDE-subsidie wanneer je de vloer volledig vervangt.

Maatregel 3: Spouwmuur isoleren
Waarom?

  • De spouw is nog niet geïsoleerd.

Let op: Niet elke spouwmuur kan geïsoleerd worden. De spouw moet schoon zijn en de voegen in de muur moeten goed zijn.
Omdat er in de spouwmuur vleermuizen of vogels kunnen nestelen, mag je volgens de Omgevingswet niet zomaar isoleren. Vraag na of het isolatiebedrijf kan werken via de methode voor natuurvriendelijk isoleren. In dat geval helpen zij om maatregelen te nemen om de dieren een andere woon- of slaapplaats te geven.

Lees hier de checklist voordat je aan de maatregel begint!

Je ontvangt alleen ISDE-subsidie voor het isoleren van de spouw wanneer het isolatiemateriaal een Rd-waarde van minimaal 1,1 heeft, je minimaal 10 m² isoleert en je de maatregel laat uitvoeren door een professioneel bedrijf.

Je ontvangt alleen subsidie voor isolatiematerialen die op de zogenoemde meldcodelijst staan. Bij de subsidieaanvraag moet je de meldcode vermelden.

Je hoeft deze maatregelen niet allemaal tegelijk te nemen. Je kunt ze één voor één uitvoeren op een moment dat jou het beste uitkomt!

Bij bovenstaande maatregelen hoort ook het dichtmaken van kieren en naden. Kieren bevinden zich rondom bewegende delen, zoals deuren en ramen. Naden komen vaak voor bij de aansluitingen van kozijnen op de gevel of van het dak op de gevel. Daarnaast vind je rondom leidingwerk in de woning ook naden. Denk bijvoorbeeld aan buizen die door de vloer de kruipruimte in gaan (check ook de meterkast), de afvoer van de afzuigkap of de rookgasafvoer van de CV-ketel.

Wil je hier meer over lezen? Kijk dan hier.

Als een woning goed geïsoleerd is, is een mechanisch ventilatiesysteem nodig om de lucht te verversen. Frisse lucht komt niet meer via kieren en naden de woning binnen.
Bij het verversen van lucht wil je zo min mogelijk warmte verliezen. Daarom wordt in nieuwe woningen vaak een centraal ventilatiesysteem met warmteterugwinning toegepast. Dit wordt ook wel balansventilatie genoemd. Veel warmteterugwinningssystemen geven meer dan 90 procent van de warmte van de uitgaande lucht terug aan de ingaande lucht. Deze warmte blijft in de woning, wat leidt tot een lager energieverbruik.


Een centraal ventilatiesysteem kan in de zomer ook worden gebruikt om de woning te koelen. Gedurende de nacht kan er extra koude buitenlucht worden aangezogen om de temperatuur in de woning te verlagen.


In deze woning is nog geen ventilatiesysteem aanwezig, en er is geen ruimte om alle buizen te plaatsen die nodig zijn voor een centraal ventilatiesysteem. Daarom is gekozen voor een ventilatiesysteem met vocht- en CO2-sturing, dat de lucht in de keuken, het toilet en de badkamer afzuigt. De vocht- en CO2-sturing zorgt ervoor dat de lucht alleen wordt ververst wanneer er te veel CO2 en/of vocht in de lucht zit. Hierdoor wordt er enkel warme lucht afgezogen wanneer dit nodig is.


Frisse lucht wordt aangevoerd door zelfsturende ventilatieroosters die openen wanneer het ventilatiesysteem in werking treedt.

Laagtemperatuurverwarming is nodig voor verwarmen met een warmtepomp.

Een warmtepomp kan zeer efficiënt water van een lage temperatuur maken. Daarom is het belangrijk dat je verwarmingssysteem je woning comfortabel kan verwarmen met verwarmingswater van een lage temperatuur. Dit noemen we een laagtemperatuur verwarmingssysteem.


Vloerverwarming is een voorbeeld van een laagtemperatuurverwarmingssysteem. In deze woning is gekozen voor de aanleg van vloerverwarming op een nieuwe, geïsoleerde vloer.
Vloerverwarming kan ook op een bestaande houten vloer worden geplaatst, mits deze nog in goede staat is en eenvoudig aan de onderzijde geïsoleerd kan worden. De vloer wordt hierdoor wel hoger. Meestal moeten dan kozijnen en deuren worden aangepast, wat niet altijd mogelijk of esthetisch aantrekkelijk is.

Lees hier meer over de verschillende typen laagtemperatuurverwarming die er zijn.

Wanneer er in de woning meerdere isolatiemaatregelen zijn genomen, is er minder warmte nodig om de woning te verwarmen. Het bestaande verwarmingssysteem kan vaak met verwarmingswater van een lagere temperatuur toch voldoende warmte leveren. Wil je weten of jouw verwarmingssysteem hiervoor geschikt is? Test het zelf.

Het sluitstuk is het plaatsen van een warmtepomp. Een warmtepomp kan zeer efficiënt water van een lage temperatuur maken. Een warmtepomp gebruikt hiervoor elektriciteit, en een steeds groter deel van de beschikbare elektriciteit wordt duurzaam opgewekt.

Na het nemen van de isolatiemaatregelen is de woning goed genoeg geïsoleerd om volledig met een warmtepomp te verwarmen. Op basis van een warmteverliesberekening is bepaald welk vermogen de warmtepomp nodig heeft. In deze woning is, na het nemen van de isolatiemaatregelen, een warmtepomp van 6 kW nodig. Er is gekozen voor een lucht-water warmtepomp. Bij de warmtepomp wordt een boiler van 200 liter geplaatst, waarmee ongeveer 30 minuten douchewater beschikbaar is.

De woning heeft een elektriciteitsaansluiting van 1×40 Ampère. Voor de warmtepomp is echter een zogenaamde 3-fasen aansluiting nodig. Vervanging van de huidige aansluiting door een aansluiting van 3×25 Ampère is daarom noodzakelijk.

Na plaatsing van de lucht-water warmtepomp kan de gasaansluiting vervallen. Overschakelen op elektrisch koken is dan nodig. De nieuwe 3-fasen aansluiting is voldoende voor het koken op een inductiekookplaat.

Kijk hier om te ontdekken hoe een warmtepomp werkt.

Lees hier meer over de verschillende types warmtepompen.

Bron: Duurzaam Smallingerland